Diễn đàn càng ngày càng sôi nổi và thu hút nhiều bạn trẻ tham gia và yêu thích YHCT. Ngoài việc nâng cao kiến thức y lư, y án th́ y đức là điều cốt lơi, cần thiết đối với các Lương Y có danh tiếng. Just xin mạn phép copy tài liệu này vào đây để các bạn tham khảo nhé!
-----
Y ĐỨC-9 ĐIỀU Y HUẤN CÁCH NGÔN
(Theo Hải Thượng Lăn Ông).
1- Phàm người học thuốc, tất phải hiểu thấu lư luận đạo Nho, có thông lư luận đạo Nho th́ học thuốc mới dễ. Khi có thời giờ nhàn rỗi, nên luôn luôn nghiên cứu các sách thuốc xưa nay. Luôn luôn phát huy biến hóa, thu nhập được vào Tâm, thấy rơ được ở mắt th́ tự nhiên ứng vào việc làm mà không phạm sai lầm.
2- Được mời đi thăm bệnh: nên tùy bệnh cần kíp hay không mà sắp đặt đi thăm trước hay sau. Chớ nên v́ giàu sang hoặc nghèo hèn mà nơi đến trước chỗ tới sau hoặc bốc thuốc lại phân biệt hơn kém khi ḷng ḿnh có chỗ không thành thật, th́ khó mong thu được kết quả.
3- Khi xem bệnh cho phụ nữ, góa phụ, ni cô... cần phải có người nhà bên cạnh mới bước vào pḥng để thăm bệnh để tránh hết sự nghi ngờ. Dù cho đến con hát, nhà thổ cũng vậy, phải đứng đắn coi họ như con nhà tử tế, không nên đùa cợt mà mang tiếng bất chính, sẽ bị hậu quả về tà dâm.
4- Phàm thầy thuốc nên nghĩ đến việc giúp đỡ người, không nên tự ư cầu vui như mang rượu lên núi, chơi bời ngắm cảnh, vắng nhà chốc lát, lỡ có bệnh cấp cứu làm cho người ta sốt ruột mong chờ, nguy hại đến tính mạng con người. Vậy cần biết nhiệm vụ ḿnh là quan trọng như thế nào.
5- Phàm gặp phải chứng bệnh nguy cấp, muốn hết sức ḿnh để cứu chữa, tuy đó là ḷng tốt, nhưng phải nói rơ cho gia đ́nh người bệnh biết trước rồi mới cho thuốc. Lại có khi phải cho không cả thuốc, như thế th́ người ta sẽ biết cảm phục ḿnh. Nếu không khỏi bệnh cũng không có sự oán trách và tự ḿnh cũng không hổ thẹn.
6- Phàm chuẩn bị thuốc th́ nên mua giá cao để được loại tốt. Theo sách Lôi Công để bào chế và bảo quản thuốc cho cẩn Thận. Hoặc theo đúng từng phương mà bào chế, hoặc tùy bệnh mà gia giảm. Khi lập ra phương mới, phải phỏng theo ư nghĩa của người xưa, không nên tự lập ra những phương bữa băi để thử bệnh. Thuốc sắc và thuốc tán nên có đủ. Thuốc hoàn và thuốc đơn nên chế sẵn. Có như thế mới ứng dụng được kịp thời, khi gặp bệnh khỏi phải bó tay.
7- Khi gặp bạn đồng nghiệp, cần khiêm tốn, ḥa nhă, giữ ǵn thái độ kính cẩn, không nên khinh nhờn. Người lớn tuổi hơn ḿnh th́ kính trọng, người học giỏi th́ coi như bậc thầy, người kiêu ngạo th́ ḿnh nhân nhượng, người kém ḿnh th́ d́u dắt họ. Giữ được ḷng đức hậu như thế, sẽ đem lại nhiều hạnh phúc cho ḿnh.
8- Khi đến xem bệnh ở những nhà nghèo túng hoặc những người mồ côi, góa bụa, hiếm hoi, càng nên chăm sóc đặc biệt. V́ những người giàu sang không lo không có người chữa, c̣n người nghèo hèn th́ không đủ sức đón được thầy giỏi, vậy ta để tâm 1 chút họ sẽ được sống 1 đời. C̣n như những người con thảo, vợ hiền, nghèo mà mắc bệnh, ngoài việc cho thuốc, lại c̣n tùy sức ḿnh chu cấp cho họ nữa. V́ có thuốc mà không có ăn th́ cũng vẫn đi đến chỗ chết. Cần phải cho họ được sống toàn diện mới đáng gọi là nhân thuật. C̣n những kẻ v́ chơi bời phóng đăng mà nghèo và mắc bệnh th́ không đáng thương tiếc lắm.
9-Khi chữa cho ai khỏi bệnh rồi, chớ có mưu cầu quà cáp v́ những người nhận của người khác cho thường hay sinh ra nể nang, huống chi đối với những kẻ giàu sang, tính khí bất thường mà ḿnh cầu cạnh, thường hay bị khinh rẻ. C̣n việc tâng bốc cho người ta để cầu lợi thường hay sinh chuyện. Cho nên nghề thuốc là thanh cao, ta càng giữ khí tiết cho trong sạch. Tôi xét lời dạy bảo của các bậc tiên hiền về ḷng tử tế và đức hàm dục, rèn luyện cho ḿnh rất chặt chẽ và đầy đủ. Đạo làm thuốc là 1 nhân thuật chuyên bảo vệ sinh mạng con người, phải lo cái lo của người và vui cái vui của người, chỉ lấy việc cứu sống mạng người làm nhiệm vụ của ḿnh, không nên cầu lợi, kể công. Tuy không có sự báo ứng ngay nhưng để lại âm đức về sau. Phương ngôn có câu: "Ba đời làm thuốc có đức th́ đời sau con cháu tất có người làm nên khanh tướng" đó phải chăng là do có công vun trồng từ trước chăng? Thường thấy người làm thuốc, hoặc nhân bệnh cha mẹ người ta ngặt nghèo hoặc bắt bí người ta lúc đêm tối, trời mưa, có bệnh nguy cấp: bệnh dễ chữa bảo là khó chữa, bệnh khó bảo là không trị được, giở lối quỷ quyệt đó để thỏa măn yêu cầu, rắp tâm như thế là bất lương. Chữa cho nhà giàu th́ tỏ t́nh sốt sắng, mong được lợi nhiều, chữa cho nhà nghèo th́ ra ư lạnh nhạt, sống chết mặc bay. Than ôi! Đem nhân thuật làm chước dối lừa, đem ḷng nhân đổi ra ḷng mua bán, như thế th́ người sống trách móc, người chết oán hờn không thể tha thứ được!.
TÁM TỘI CẦN TRÁNH
CỦA NGƯỜI THẦY THUỐC
(Theo Hải Thượng Lăn Ông).
1- Có bệnh nên xem xét đă rồi mới bốc thuốc mà v́ ngại đêm mưa vất vả, không chịu đến thăm mà đă cho thuốc, đó là tội LƯỜI.
2-Có bệnh nên uống thứ thuốc nào đó mới cứu được nhưng sợ người bệnh nghèo túng, không trả được vốn, nên chỉ cho loại thuốc rẻ tiền, đó là tội BỦN XỈN.
3-Khi thấy bệnh chết đă rơ, không nói thật mà lại nói lơ mơ để làm tiền, đó là tội THAM.
4-Thấy bệnh dễ chữa, nói dối là khó, le lưỡi, chau mày, dọa cho người ta sợ để lấy nhiều tiền, đó là tội LỪA DỐI.
5-Thấy bệnh khó, đáng lư phải nói thật rồi hết sức cứu chữa nhưng lại sợ mang tiếng là không biết thuốc, vả lại, chưa chắc đă thành công, mà đă như vậy th́ không được hậu lợi, nên kiên quyết không chịu chữa đến nỗi người ta bó tay chịu chết, đó là tội BẤT NHÂN.
6-Có trường hợp người bệnh ngày thường có bất b́nh với ḿnh, khi họ mắc bệnh phải nhờ đến ḿnh, liền nẩy ra ư nghĩ oán thù, không chịu chữa hết ḷng, đó là tội HẸP H̉I.
7-Lại như thấy người mồ côi, góa bụa, người hiền, con hiếm, mà nghèo đói ốm đau th́ cho là chữa mất công vô ích, không chịu hết ḷng, đó là tội THẤT ĐỨC.
8-Lại như xét bệnh c̣n lờ mờ, sức học c̣n non đă cho thuốc chữa bệnh, đó là tội DỐT NÁT.
|
Trang Chính