Dược Vị

  Toa Thuốc

  Diễn Đàn

  Đăng Nhập

  Đăng Ký

<< Đăng Chủ Đề Mới >>

QUÂN HỎA - TƯỚNG HỎA - LONG LÔI HỎA - posted by quangthong02 (Hội Viên) on June , 23 2012

Trong thời gian chờ các bài viết mới, thỉnh thoảng tôi sẽ viết một số bài ngắn về các chủ đề rộng, để mọi người đọc và chia sẻ. SỰ KHÁC NHAU GIỮA QUÂN HỎA , TƯỚNG HỎA, LONG HỎA, LÔI HỎA Trên công năng sinh lư th́ Hỏa chính là Dương khí của cơ thể con người. Nhưng v́ tạng phủ trong cơ thể con người có khác nhau, công năng cũng dị biệt, nên tên gọi của Hỏa cũng khác nhau. Quân hỏa, Tướng hỏa, Long hỏa, Lôi hỏa, là cách gọi mà các y gia ngày xưa dùng để phân biệt hỏa của Tâm, và hỏa của Thận. 1) Dương khí của Tâm là Quân hỏa: Trong ngũ tạng, Tâm là Quân chủ. Tâm là chủ tể của ngũ tạng lục phủ, mà quy nạp vào Ngũ hành th́ Tâm thuộc Hỏa, thể của nó thuộc nhiệt, dụng của nó là Dương, v́ vậy Tâm dương c̣n gọi là Tâm hỏa. Thiên ¿Lúc Tiết Tạng Tượng Luận¿ sách Tố Vấn chép: ¿Tâm ¿ là Thái dương (mặt trời) trong Dương, thông với khí mùa Hạ¿. Tâm thuộc Hỏa, là "Quân chủ chi quan" (cơ quan thuộc Quân chủ), thống lĩnh công năng hoạt động của ngũ tạng lục phủ toàn thân, chủ tŕ hoạt động tư duy, ư thức, tinh thần. Các công năng thống lănh, chủ tŕ các động lực hoạt động như đă nói bên trên của Tâm gọi là Tâm hỏa. Trong ¿Huyết Chứng Luận¿ có chép: ¿Hỏa là chủ của Tâm, hóa sinh huyết dịch để nhu dưỡng châu thân¿. Thể của huyết là Âm, nhưng tính của nó là nhiệt, chủ về dưỡng thần. Vậy nên thiên ¿Bát Chính Thần Minh Luận¿ sách Tố Vấn chép: ¿Huyết khí là thần của con người¿. Thiên ¿Sinh Khí Thông Thiên Luận¿ sách Tố Vấn chép: ¿Tinh của Dương khí dưỡng thần¿. 2) Tướng hỏa, Long hỏa, Lôi hỏa là những cách gọi khác của Thận dương: Dương khí trong thận gọi là Thận dương, c̣n gọi là Mệnh môn hỏa, cũng c̣n gọi là Thận hỏa, Nguyên dương, Chân dương, Chân hỏa, chân nguyên. Thận dương là gốc rễ của Dương khí trong thân thể con người, khi sinh ra là đă có, là nguồn động lực phát sinh sự sống. Do dương khí trong thận có một vị trí quan trọng và quyết định đối với hoạt động sự sống con người, nên các y gia xưa nay đặc biệt chú trọng nghiên cứu đến Dương khí trong thận. Tên gọi của Thận hỏa rất nhiều, như: Tướng hỏa, Long hỏa, Lôi hỏa, Long lôi hỏa¿ Đấy đều là cách đặt tên và lư giải đối với Thận hỏa từ nhiều góc độ nhận thức khác nhau. Long hỏa, Lôi hỏa, c̣n được gọi chung thành Long lôi hỏa, là cách gọi khác của Tướng hỏa, là nói đến Tướng hỏa ẩn náu trong Can Thận, cùng những nơi khác. Long hỏa tuy thuộc Dương nhưng ẩn náu trong Khảm (Thủy), Lôi hỏa là quẻ chấn thuộc Mộc. Tính Long (rồng) th́ lồng lộng bay lên; tính của Lôi (Sấm sét) th́ kịch phát, thế của nó thần tốc mà mănh liệt, nên các y gia dùng Long lôi hỏa để gọi tướng hỏa của Can Thận, và những nơi khác. Quyển 1, sách ¿Y Học Chính Truyền¿ chép: ¿ Tướng hỏa không có định thể, bên trên th́ ẩn náu ở giữa Can, Đởm, Bào lạc, khi phát ra th́ như rồng lửa bay lên mà hóa thành sấm sét; bên dưới th́ ở trong hai thận, khi phát th́ như rồng lửa bơi vẩy trong biển hồ, tạo thành sóng nước. Sách ¿Y Quán¿ chép: ¿Tướng hỏa ở giữa Can Thận. Hỏa này là Hỏa trong Thủy, là Long lôi hỏa. ¿ Long lôi hỏa, những lúc mưa gió âm u, th́ càng bốc mạnh, có thể thiêu đốt nhà cửa, hoặc có thể phá nát sỏi đá, thế mạnh của nó không chống lại được. Duy chỉ đến khi mặt trời chiếu xuống th́ hỏa tự tiêu. Hỏa này có được thủy th́ càng mạnh mẽ, có hỏa th́ sẽ tắt vậy¿. Tướng hỏa là cách gọi đối lập với Quân hỏa. Tâm hỏa ở trên là Quân hỏa; Thận hỏa ở bên dưới là tướng hỏa. Tâm hỏa là Quân chủ, Thận là gốc rễ, Quân hỏa là dụng, Tướng hỏa là rễ. Tướng hỏa cần có Quân hỏa là thống soái th́ bên dưới mới phát huy được công năng sinh lư chính thường. Hai hỏa phối hợp với nhau để ôn dưỡng tạng phủ, thúc đẩy các công năng hoạt động của cơ thể. Quân hỏa ở bên trên, công năng sinh lư của Tâm chính thường, chủ tŕ thần minh, th́ Tướng hỏa không vọng động mà gây hại, giúp cho công năng các tạng phủ chính thường. Đồng thời, Thận là rễ của lục phủ ngũ tạng, Quân hỏa cũng cần dùng Tướng hỏa để làm gốc rễ để làm động lực phát sinh. Quân hỏa, Tướng hỏa duy tŕ mối quan hệ hỗ tương, cùng trở thành động lực hoạt động sự sống của toàn thân. Người xưa có nói: ¿ Quân hỏa có sáng suốt, th́ Tướng hỏa mới an vị¿, ư nói Quân hỏa có được sự chính thường th́ Thần minh mới sáng suốt, đó cũng là ư nói như Nội Kinh: ¿Chủ sáng suốt, th́ bên dưới mới an trị¿. Tướng hỏa nên tàng (cất giữ), mà không nên tiết ra ngoài, v́ vậy mới nói ¿Tướng hỏa an vị¿. Hai hỏa của Quân và Tướng, nếu có bệnh th́ sẽ ảnh hưởng lẫn nhau. Quân hỏa có bệnh th́ sẽ liên lụy đến Tướng hỏa, và ngược lại. Cho nên, trong Cảnh Nhạc Toàn Thư có chép: ¿ Quân hỏa suy th́ Tướng hỏa bại. Đó là hỏa vô h́nh khuy hư, mà liên lụy đến cái hữu h́nh. Tướng hỏa hun đốt lên, th́ Quân hỏa cũng bùng phát; đó là cái hữu h́nh khuy hư mà liên lụy đến cái vô h́nh vậy". Hội An 23 - 6 - 2012 Trần Quang Thống.

Replied by Thiện Nhân (Hội Viên) on 2012-06-24 09:43:09.0

chào thầy quangthong: em đọc bài thầy rồi ạ.hu hu nhưng em không hiểu được hay chưa lỉnh ngộ được.đọc đi đọc lai mà chỉ hiểu được mấy câu thôi thầy ạ.hay em không có duyên nhỉ,thầy thất vọng về em lắm phải không thầy. cái em lỉnh ngộ được là. câu này:"Huyết khí là thần của con người""Thận là rễ của lục phủ ngũ tạng"" hù hù em cảm ơn thầy nhiều........ thân chào thầy. thiện nhân

Replied by NoiDat (Hội Viên) on 2012-06-24 12:54:23.0

Chào Thiện Nhân, Quân hỏa là hỏa của Ngũ Hành, thuần dương và trong sáng. Phép chữa trị quân hỏa thường dùng Ngũ Hành để chữa trị, v́ vậy các thang dưỡng tâm thường có các vị bổ tỳ hoặc bổ can kèm theo. Long hỏa là hỏa của Âm Dương v́ vậy muốn bổ Long hỏa phải luôn đi đôi với bổ âm. Quân hỏa giao nhau với Long hỏa (tâm thận lưỡng giao) là sự liên kết của Ngũ Hành và Âm Dương, dùng Long Hỏa để bổ cho Tỳ Thổ là sự liên kết giữa Âm Dương và Ngũ Hành. Ngũ Hành liên hệ với Âm Dương, Âm Dương liên hệ với Ngũ Hành, hai học thuyết này luôn đi đôi với nhau và là cơ bản để lập nên phép quy nạp và biện chứng của Đông y. Cổ nhân dùng từ thật là văn vẻ và cao siêu, giúp người đọc có thể hiểu được sự vận hành của tiểu vũ trụ và đại vũ trụ là như nhau. Thiện Nhân nên đọc đi đọc lại bài viết của thầy Quang Thống cho tới khi hiểu được th́ mới thôi. Những kiến thức này quư giá lắm, là cánh cửa của nhà y đấy. NoiDat

Replied by justme (Hội Viên) on 2012-06-25 07:08:50.0

Cảm ơn Thầy Quang Thống và bác Nồi Đất, Thầy Thống thỉnh thoảng đăng những bài nhỏ nhỏ như thế này để "thư giăn" trong khi chờ đợi thật là hay. Nhờ bác Nồi Đất giảng thêm mà bọn em hiểu hơn một chút về bài của Thầy. hix hix không biết bao giờ mới đạt được tŕnh độ như bác Nồi Đất. Em đề nghị Bác Nồi Đất làm gia sư để hướng dẫn những chỗ chưa thông của bọn em nhé! Nhờ bác Nồi Đất nói rơ hẳn ra như thế th́ học mới không bị thiếu và sót, phần nào nắm chắc được luôn phần đó th́ mới tiến bộ được. V́ kiến thức tối thiểu chưa có nên dù lượng kiến thức mỗi bài Thầy Q.Thống đưa ra rất nhiều nhưng học viên chưa biết hoặc chưa nắm được vấn đề để có thể hỏi cho rơ hơn những chỗ c̣n khúc mắc hehe, cảm ơn bác Nồi Đất trước ah.

Replied by NoiDat (Hội Viên) on 2012-06-25 12:30:04.0

Chào Just, Thực ra tôi cũng nói bừa đấy thôi. Có người nói th́ mới có đề tài thảo luận v́ tôi biết hễ tôi nói sai th́ các quư thầy sẽ tham gia vào bàn luận, mổ xẻ vấn đề ngay. Các em cũng nên tham gia vào các đề tài nhé, hễ có ai thắc mắc ǵ mà các em hiểu được nên nói ra để thảo luận với các bạn khác. Nếu bị sai th́ các quư thầy sẽ giúp, nếu không nói ra những ǵ ḿnh hiểu biết th́ nhỡ nó không đúng th́ ḿnh cứ bị sai măi mà không biết. NoiDat

Replied by quangthong02 (Hội Viên) on 2012-06-25 12:39:33.0

hehe! Justme nói đúng đấy. Bác nồi đất cần nhận lời làm gia sư cho các em, nói "bừa" kiểu bác Noidat th́ càng nói bừa càng tốt.

Replied by dieumy (Hội Viên) on 2012-06-26 07:57:17.0

Em chào Thầy Quang Thống và bác Noidat, Xin thầy và bác giải thích giúp em câu này: ¿Tướng hỏa ở giữa Can Thận. Hỏa này là Hỏa trong Thủy, là Long lôi hỏa. ¿ Long lôi hỏa, những lúc mưa gió âm u, th́ càng bốc mạnh, có thể thiêu đốt nhà cửa, hoặc có thể phá nát sỏi đá, thế mạnh của nó không chống lại được. Duy chỉ đến khi mặt trời chiếu xuống th́ hỏa tự tiêu. Hỏa này có được thủy th́ càng mạnh mẽ, có hỏa th́ sẽ tắt vậy¿. em đọc đi đọc lại măi, suy nghĩ mà không liên hệ được với chứng trạng bệnh lư nào. Em cảm ơn thầy, cảm ơn bác. Dieumy

Replied by ThanhLuong (Hội Viên) on 2012-06-26 08:49:22.0

Quote: Originally posted by dieumy Em chào Thầy Quang Thống và bác Noidat, Xin thầy và bác giải thích giúp em câu này: ¿Tướng hỏa ở giữa Can Thận. Hỏa này là Hỏa trong Thủy, là Long lôi hỏa. ¿ Long lôi hỏa, những lúc mưa gió âm u, th́ càng bốc mạnh, có thể thiêu đốt nhà cửa, hoặc có thể phá nát sỏi đá, thế mạnh của nó không chống lại được. Duy chỉ đến khi mặt trời chiếu xuống th́ hỏa tự tiêu. Hỏa này có được thủy th́ càng mạnh mẽ, có hỏa th́ sẽ tắt vậy¿. em đọc đi đọc lại măi, suy nghĩ mà không liên hệ được với chứng trạng bệnh lư nào. Em cảm ơn thầy, cảm ơn bác. Dieumy Theo ḿnh nghĩ đấy là chứng "âm hư hỏa vượng" thể Can thận âm hư. Âm hư th́ thủy không chế được hỏa, long hỏa bốc lên thiêu đốt tâm can. Chỉ có dùng Nhục Quế (tính cay nóng - giống như ánh nắng mặt trời chiếu xuống) hợp với tính của Long hỏa mà dẫn nó về nguyên chỗ. Lại đi kèm với bài Lục vị th́ sẽ bổ được chân âm th́ sẽ khiến âm dương cân bằng, âm b́nh dương bí. Ḿnh hiểu đoạn trên như vậy, ko biết có phải ko, mong thầy Thống chỉ giáo thêm.

Replied by quangthong02 (Hội Viên) on 2012-06-27 08:21:14.0

Chào Diệu My và Thanh Lương! Vế đầu của câu nói trên là diễn tả trạng thái và vị trí của Tướng hỏa, Long lôi hỏa. Ở về sau, có ư giải thích về long lôi hỏa trong thiên nhiên. Khi đọc về Long lôi hỏa, ḿnh có t́m hiểu trong sách cổ và hỏi nhiều người già th́ họ cho biết lúc bé họ thường chứng kiến bà hỏa (Long lôi hỏa) đột ngột phát ra từ dưới đất, trong lúc thời tiết âm u, làm cháy nhà chỉ trong chốc lát. Trong các sách th́ gọi Long lôi hỏa là "Phục lôi". Phục lôi được ấp ủ và mạnh dần lên trong ḷng đất, khi gặp trời âm u mưa gió th́ phát nổ, mạnh như sấm chớp, phát tan đất đá, làm cháy nhà cửa. Đến khi trời sáng th́ Phục lôi không xuất hiện nữa. Đông y quan niệm, con người là tiểu vũ trụ, có sự tương đồng với đại vũ trụ. Chính v́ vậy, dùng h́nh tượng của long lôi hỏa để diễn tả dạng hỏa có tính tương đồng ở bên trong cơ thể. Long lôi hỏa trong cơ thể có thể ổn định được, chính thường được, là nhờ Quân hỏa chiếu xuống, xóa tan đi cái âm u, uất ức của âm tà. Bài này bàn đến mối tương quan giữa Quân hỏa, và Tướng hỏa. Khi hiểu được mối tương quan này, nắm được sự tương đồng của nó với hỏa trong tự nhiên, th́ sẽ biết cách khống chế và điều trị bệnh hiệu quả. Thanh lương đă diễn tả đúng một phần của ứng dụng. Dùng nhục quế để dẫn hỏa quy nguyên là một pháp trị trong mối tương quan này. Hoặc trong bài Lục vị luôn luôn cần một ít nhục quế để hóa đi cái âm tà, tan đi cái ngưng trệ của phương tễ thuần âm (trên thực tế, Lục Vị cho vào một ít Nhục quế sẽ có hiệu quả rơ rệt, và biến hóa đa dạng hơn). Khi đọc bài này đến độ nhuần nhuyễn, trên lâm sàng, khi trị bệnh, sẽ có ứng dụng rất rộng. C̣n ǵ chưa hiểu em tiếp tục hỏi nhé. Trần Quang Thống.

Replied by Thiện Nhân (Hội Viên) on 2012-06-27 11:40:56.0

Quote: Originally posted by NoiDat Chào Thiện Nhân, Quân hỏa là hỏa của Ngũ Hành, thuần dương và trong sáng. Phép chữa trị quân hỏa thường dùng Ngũ Hành để chữa trị, v́ vậy các thang dưỡng tâm thường có các vị bổ tỳ hoặc bổ can kèm theo. Long hỏa là hỏa của Âm Dương v́ vậy muốn bổ Long hỏa phải luôn đi đôi với bổ âm. Quân hỏa giao nhau với Long hỏa (tâm thận lưỡng giao) là sự liên kết của Ngũ Hành và Âm Dương, dùng Long Hỏa để bổ cho Tỳ Thổ là sự liên kết giữa Âm Dương và Ngũ Hành. Ngũ Hành liên hệ với Âm Dương, Âm Dương liên hệ với Ngũ Hành, hai học thuyết này luôn đi đôi với nhau và là cơ bản để lập nên phép quy nạp và biện chứng của Đông y. Cổ nhân dùng từ thật là văn vẻ và cao siêu, giúp người đọc có thể hiểu được sự vận hành của tiểu vũ trụ và đại vũ trụ là như nhau. Thiện Nhân nên đọc đi đọc lại bài viết của thầy Quang Thống cho tới khi hiểu được th́ mới thôi. Những kiến thức này quư giá lắm, là cánh cửa của nhà y đấy. NoiDat dạ cháu cảm ơn bác NoiDat: dạ thưa bác con hiểu rồi ạ, bài này thầy quang thống viết quả là bổ ích,nếu thầy không nhắc tới chắc cũng không ai biết mà suy luận cho thấu đáo. đọc đi đọc lại củng không bàng Bác NoiDat:hề hề. Đă gọi là ÂM Dương.ngũ hành th́ phân ra từng chương.mà chữa bộ phận nào bị hỏa th́ đánh thảng vào bộ phận đó,đúng không thầy. VD: bệnh nhân Đang bị tiêu chảy cộng với ho hen.sốt nóng,th́ chỉ cần thanh nhiệt phế là thôi bệnh,nếu tập trung vào chữa tiêu chảy th́ bệnh càng nặng. như bệnh ơ mắt mắt khô,chảy nước mắt,cay mắt,nói chung về mắt.th́ bệnh thường ơ tâm.và can. phép chữa thanh nhiệt tâm can là thôi bệnh, nếu tập trung và mắt th́ bệnh càng nặng. bài thầy quangthong02 viết là ư nghĩa thế,khi chữa bệnh phân ra từng tạng,theo ngũ hành,,hy vọng học tṛ này không làm thầy thất vọng, em nó có sai không thầy quangthong02 hề hề. th́ bài viết thây

Replied by bibisai (Hội Viên) on 2012-07-17 08:14:08.0

Quote: Originally posted by dieumy Em chào Thầy Quang Thống và bác Noidat, Xin thầy và bác giải thích giúp em câu này: ¿Tướng hỏa ở giữa Can Thận. Hỏa này là Hỏa trong Thủy, là Long lôi hỏa. ¿ Long lôi hỏa, những lúc mưa gió âm u, th́ càng bốc mạnh, có thể thiêu đốt nhà cửa, hoặc có thể phá nát sỏi đá, thế mạnh của nó không chống lại được. Duy chỉ đến khi mặt trời chiếu xuống th́ hỏa tự tiêu. Hỏa này có được thủy th́ càng mạnh mẽ, có hỏa th́ sẽ tắt vậy¿. em đọc đi đọc lại măi, suy nghĩ mà không liên hệ được với chứng trạng bệnh lư nào. Em cảm ơn thầy, cảm ơn bác. Dieumy Trước hết cho em (cháu) được chào các thầy.! v́ đọc rất nhiều bài trên trang mà chưa bao giờ dám viết ǵ lên.. nay đọc đến đề tài này. cực kỳ hứng thú v́ cũng là vấn đề mà em yêu thích lắm " Thủy Hỏa " Em không dám nói ǵ về những vấn đề trên sợ sở học của ḿnh không đủ.. nhưng những vấn đề này khi nói đến sao em không thấy các thầy các bạn nhắc đến Y Tổ Lăn Ông..em nghĩ bác nào cũng mói học như em, thật sự muốn hiểu cho ngọn ngành hăy t́m đến : Huyền Tẫn Phát Vi.. nhưng quyển này vi diệu quá sợ đọc sẽ tốn nhiều tinh huyết, vẫn c̣n một quyển nữa phải nói là hay vô cùng nhưng dễ đọc " Châu Ngọc Cách Ngôn " .. c̣n bác Dieumi nếu vẫn chưa t́m được chứng trạng bệnh lư nào mà thấy phù hợp với lư thuyết trên.. hăy đọc " Âm Án " và " Dương Án" nhiều lắm ạ. !