Dược Vị

  Toa Thuốc

  Diễn Đàn

  Đăng Nhập

  Đăng Ký

<< Đăng Chủ Đề Mới >>

Phát hiện tài liệu quư - Cơ sở bài thuốc Minh Mạng thang trứ danh - posted by hathuo (Hội Viên) on April , 14 2015

Phát hiện tài liệu quư - Cơ sở bài thuốc Minh Mạng thang trứ danh Thứ Ba, 14/04/2015 - 16:23 (Dân trí) Ngày 13/4, Lương y Phan Tấn Tô, Phó Chủ tịch thường trực Hội Đông y tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết ông và các đồng nghiệp đă t́m thấy 1 tài liệu có thể xem là cơ sở cho bài thuốc Minh Mạng thang nổi tiếng cố đô Huế và cả nước. >> Có hay không ¿Minh Mạng thang¿? T́m ra ¿của báu¿ Hội Đông y Thừa Thiên - Huế đă chủ tŕ thực hiện đề tài khoa học ¿Sưu tầm, biên dịch và đề xuất hướng sử dụng các bài thuốc của Thái y viện triều Nguyễn¿ từ 2010 - 2015. Trong lúc thực hiện đề tài này, ông Phan Tấn Tô cùng với các đồng nghiệp thuộc Hội Đông y tỉnh đă đến các thư viện, trung tâm lưu trữ quốc gia ở TPHCM, Đà Lạt và Hà Nội để sưu tập tài liệu. Vào năm 2012, khi đến Trung tâm lưu trữ quốc gia 1 (Hà Nội), Hội Đông y đă t́m thấy hơn 300 trang châu bản gốc in màu về các bài thuốc của Thái y viện triều Nguyễn. Trong đó có châu phê (chữ của nhà vua), chữ kư của các vị ngự y dâng thuốc, đóng dấu Thái y viện, dấu Ngự tiền chi bảo và dấu Cơ mật viện. Lương y Phan Tấn Tô bên những tờ châu bản (bản scan màu) quư - cơ sở về nguồn gốc Minh Mạng thang Lương y Phan Tấn Tô bên những tờ châu bản (bản scan màu) quư - cơ sở về nguồn gốc Minh Mạng thang Điều đặc biệt trong số này, ông Tô đă t́m thấy tờ châu bản có đơn thuốc gia giảm Quy tỳ hoàn do Thái y viện triều Nguyễn kê đơn cho vua Minh Mạng dùng vào 26 tháng 12 năm Minh Mạng thứ 10 (1829). Nội dung của tờ châu bản này như do Phan Lang dịch và giới thiệu như sau: ¿Chúng thần (ở) Thái y viện quỳ xuống tâu rằng: vâng nghe mệnh lệnh (bệ hạ) qua lời truyền của (quan) nội giám Nguyễn Ân. (Bệ hạ) thánh thể khoan thai ḥa nhă, ăn uống b́nh thường, chỉ có hơi mệt, ít ngủ. Chỉ dụ cho chúng thần điều chế thuốc bổ dâng tiến. Kính xin tuân lệnh. Chúng thần cùng hội ư phỏng theo lư (qua tiết đông chí) nhất dương sinh, mộc vận (khí tiết mùa xuân) bắt đầu vận hành, can hỏa dần dần vượng, phần âm hỏa của tạng tỳ sung măn, nên dẫn đến các chứng đă nói. Căn cứ theo lư đó, nên dùng phép b́nh bổ, tư âm để phối dương, sẽ giữ an ổn cho mọi sự. Chúng thần xin cho dùng đơn thuốc gia giảm Quy tỳ hoàn bỏ vị Mộc hương để chủ bổ tâm t́, vững tinh thần, yên giấc ngủ; gia thêm lộc nhung, thục địa để tư bổ phần âm. Dược vị cụ thể trong đơn thuốc xin tâu như sau: Tễ thuốc gia giảm quy tỳ hoàn, trọng lượng tịnh 12 lạng 5 tiền (thành phần có): Cao ly sâm 1 lạng, Bạch truật 1 lạng, Phục thần 1 lạng, Toan táo 1 lạng, Viễn chí 3 tiền, Quy thân 1 lạng, Hoàng kỳ 7 tiền rưỡi, Long nhăn 7 tiền rưỡi, Chích cam thảo 1 tiền, Chích thục địa 1 lạng, Lộc nhung 1 lạng. Mười một vị trên đây cùng tán mịn, luyện mật làm hoàn cỡ như hạt đậu xanh, mỗi ngày sáng chiều trước bữa ăn tiến dâng 3 tiền, uống với nước sôi nguội. (Chú thích: 1 lạng = 10 tiền (chỉ, đồng cân) = 37 gr). 4 tờ châu bản về gia giảm Quy tỳ hoàn mà Thái y viện dâng lên cho vua Minh Mạng năm 1829 4 tờ châu bản về gia giảm Quy tỳ hoàn mà Thái y viện dâng lên cho vua Minh Mạng năm 1829 Dưới tờ châu bản này có đóng ấn Ngự tiền chi bảo của Vua Minh Mạng, có châu phê của chính vua Minh Mạng, có 9 ngự y của Thái y viện kư mà đứng đầu là ngự y Nguyễn Tăng Long, và kư đóng dấu kiểm thị (kiểm tra lại) của Thái y viện. Theo lương y Phan Tấn Tô, khi t́m thấy tờ châu bản, cá nhân ông và đồng nghiệp đă quá mừng rỡ v́ qua nhiều quá tŕnh nghiên cứu về Minh Mạng thang (thang thuốc của vua Minh Mạng dùng cho vua tăng cường sinh thể lực), hoàn toàn các tài liệu chỉ là tương truyền từ một số nguồn dân gian hay trong các nhà có nguồn gốc ông cha là ngự y thuộc Thái y viện triều Nguyễn. ¿Việc lần đầu tiên có một châu bản, xem như một văn bản có đầy đủ tính pháp lư của một cơ quan chuyên về sức khỏe thời Nguyễn. Điều này đă mở ra một hướng nghiên cứu mới với đầy đủ tính chân xác của khoa học. Ví như t́m được ¿của báu¿ và gần như một nửa gốc gác của thang thuốc Minh Mạng huyện thoại đă hé lộ¿, lương y Tô vui mừng trao đổi. 4 tờ châu bản về gia giảm Quy tỳ hoàn mà Thái y viện dâng lên cho vua Minh Mạng năm 1829 Tờ văn bản được đóng dấu của triều đ́nh, trên góc trái có dấu tṛn và châu phê của vua Minh Mạng, nội dung là chữ "lăm" (nghĩa là vua đă xem và đồng ư) Phân tích cụ thể tờ châu bản liên quan đến Minh Mạng thang Lương y Phan Tấn Tô phân tích v́ sao tờ châu bản trên lại gần như là một nửa gốc gác của Minh Mạng thang. Trước đây, qua phân tích, nghiên cứu nhiều bài ¿Minh Mạng thang¿ từ nhiều nguồn, ông thấy phần lớn đều có nguồn gốc từ 2 bài thuốc cổ là Độc hoạt kư sinh thang (trong bộ sách Bị cấp Thiên kim yếu phương của Tôn Tư Mạo (601 - 682), sống vào đời Đường (Trung Quốc) biên soạn giữa thế kỷ thứ 7 và Quy tỳ thang từ sách Tế sinh phương (1253) của Nghiêm Dụng Ḥa, đời Tống (Trung Quốc), làm ṇng cốt rồi gia giảm. Độc hoạt kư sinh thang thường dùng trong khi người bị đau lưng, mỏi cốt, nhức mỏi toàn thân - tức chữa về thể chất. C̣n Quy tỳ thang dùng cho người bị ăn không được, ngủ không được, lo sợ, hồi hộp, di tinh, mộng tinh - tức về chữa tinh thần. Cả hai đều liên quan đến vấn đề ¿Thận¿ (tức quả thận) và ¿Tâm¿ (tâm lư). Tùy theo người bị đau ǵ mà gia giảm cho phù hợp. Ở tờ châu bản trên, việc dùng Quy tỳ hoàn, tức thuốc dạng viên để vua uống tương đồng với nhiều bài thuốc ở dạng xuất phát thứ hai là Quy tỳ thang. Xem các loại trong bài thuốc mà Thái y viện dâng vua thấy có nhiều vị rất bổ như lộc nhung là sừng hươu đang mềm có tác dụng bổ máu, sâm cao ly th́ quá tốt cho sinh lực, thể lực. Nội dung của việc tấu tŕnh bài thuốc giúp vua Minh Mạng đỡ mệt và ngủ ngon Nội dung của việc tấu tŕnh bài thuốc giúp vua Minh Mạng đỡ mệt và ngủ ngon ¿Tiếp đến, chúng tôi cũng đă từng có 1 tài liệu về Ngự y Nguyễn Địch khi viết Vân khê yếu lục năm 1885 thời vua Hàm Nghi (sau đời vua Minh Mạng tại Huế - PV), trong phần ¿Tự dục¿ tức làm chuyện sinh hoạt vợ chồng để có con, ngự y Địch có viết các bài thuốc chữa bệnh Dương nuy (liệt dương, rối loạn cương dương ở nam giới, lo sợ mà liệt dương). Nội dung là ngự y này đă nói chữa khỏi bệnh ở một người đàn ông sau khi cưới vợ về. Do người kia lo sợ nên bị rối loạn cương dương, liệt dương. Ngự y đă cho ông uống 1 tể thuốc Quy tỳ th́ khỏi, sau đó có con với vợ. Qua so sánh thành phần bài thuốc này th́ thấy giống các vị ở bài gia giảm Quy tỳ thang mà Thái y viện dâng vua Minh Mạng năm 1829 như ở tờ châu bản. Chứng tỏ tờ châu bản là một căn cứ quan trọng để làm bài thuốc tăng cường sinh lực cho đàn ông mà ở đây là vua Minh Mạng - gười vua có nhiều con nhất triều Nguyễn tại Huế với 142 con; sau đó đă được lưu truyền cho các đời sau nhằm giúp cho đàn ông¿, lương y Tô khẳng định. Nội dung của việc tấu tŕnh bài thuốc giúp vua Minh Mạng đỡ mệt và ngủ ngon Ảnh chân dung vua Minh Mạng (1820-1840). Vua là người vua có vóc dáng, tướng mạo to lớn nhất trong các vị vua triều Nguyễn tại Huế (1802-1945_ Lương y Tô cho biết thêm, việc mọi người cứ lầm tưởng Minh Mạng thang là rượu dành cho vua uống là một điều sai lầm và chưa đầy đủ. Cụ thể, từ Minh Mạng thang dịch ra nghĩa là thang thuốc dành cho vua. Nó có nhiều dạng như hoàn (viên), tán (bột), thang (nước), thuốc rượu. Việc dùng thuốc viên (tức hoàn) có tác dụng bổ lâu dài, hiệu quá lâu v́ khi uống thuốc sẽ thấm lâu hơn trong cơ thể. C̣n nếu uống như thang hay thuốc rượu th́ sẽ có hiệu quả chỉ từng ngày. Lúc xưa cũng có Mỵ dược tức như thuốc kích dục hiện nay với các dạng thoa, bôi, uống và Bổ dược tức Minh Mạng thang. Nhưng các ngự y đều khuyến nghị nhà vua nên dùng bổ dược để có tác dụng bền vững, lâu dài. PV đă đặt câu hỏi, liệu có c̣n thêm một số tài liệu về Minh Mạng thang ở các châu bản chưa được t́m ra nội dung hay không? Lương y Phan Tấn Tô cho biết, v́ c̣n khoảng 1.000 trang châu bản Hán Nôm triều Nguyễn chưa được dịch ra tiếng Việt, nếu các cơ quan chức năng lưu tâm, chú ư th́ nên cần dịch th́ sẽ ra thêm nhiều vấn đề hay về thang thuốc Minh Mạng cũng như các vấn đề y học cổ thú vị khác. Chữ kư tên của 9 ngự y của Thái y viện dâng thuốc cho vua Minh Mạng Chữ kư tên của 9 ngự y của Thái y viện dâng thuốc cho vua Minh Mạng Minh Mạng thang thường được nhiều người, các hướng dẫn viên hay khách du lịch nghe được khi đến Huế - nói chủ yếu là về rượu Minh Mạng hoặc các vị để ngâm rượu uống nhằm ¿cường dương bổ thận¿. Tương truyền v́ vua có đến 142 người con (78 hoàng tử và 64 công chúa) nên vua rất mạnh. Ngoài thể chất tự nhiên ra, vua c̣n được các quan ngự y cho uống rượu để ¿tăng lực¿, nên mỗi đêm vua có thể ¿sinh hoạt¿ với nhiều người đẹp trong cung. Câu nói ¿nhất dạ lục giao sinh ngũ tử¿ tức một đêm vua Minh Mạng ¿sinh hoạt¿ với 6 bà trong đó 5 bà có con, có nguồn gốc do vua uống rượu bổ. Loại rượu tương truyền đó sau này là Minh Mạng thang mà nhiều cơ sở du lịch Huế bán, nhưng nguồn gốc chỉ là tương truyền, truyền miệng chứ không phải dựa vào một văn bản chính thống có tính khoa học cao từ đời vua Minh Mạng truyền lại ¿ cho đến lúc lương y Phan Tấn Tô và các đồng nghiệp Hội Đông y tỉnh Thừa Thiên Huế t́m ra như trên. Đại Dương

Replied by httinh (Hội Viên) on 2015-04-16 03:19:00.0

Ḿnh thấy mấy toa này chủ yếu là tương truyền, tâng bốc lên chứ hiệu quả thực tế th́ hạn chế. Phàm việc ǵ qua thời gian dài đều được thành thánh hóa lên, đều trở nên linh thiêng hơn. Nếu hiệu quả thực sự như vậy th́ đâu có khối người khổ sở với căn bệnh đó. Sự việc qua người thứ 2 đă có sự sai khác, qua 1 vài tháng đă biến tướng đi nhiều huống hồ chi sự kiện này diễn ra cách đây trên 170 năm. Ḿnh th́ không tin công hiệu của toa Minh Mạng thang được truyền tụng.

Replied by conchocun (Hội Viên) on 2015-04-17 00:58:05.0

Đọc bài sao thấy những câu chuyện tương truyền lại mang đầy tính huyền thoại như thang thuốc Minh Mạng được dân gian xem như thần dược trợ lực. Thực ra th́ thuốc bổ, tả chỉ mang tính cách chỉnh sửa cơ tạng để cho cơ thể làm việc đúng chức năng. Đồ ăn tẩm bổ mới là hiệu quả chính cho có sức khỏe cường tráng. Ông vua Minh Mạng là người có thể lực to lớn khỏe mạnh của gịng họ Nguyễn. Vua Minh Mạng vốn to khỏe, lại được ăn bồi bổ và ông có tới năm sáu trăm vợ th́ mỗi tuần lễ vua chỉ cần "ngự" 2 hoặc 3 lần như một người có cái sức khỏe b́nh thường (không cần thuốc) th́ các bà vợ sẽ thay nhau mang bầu. Chỉ cần vua ngự với các cung phi trong ṿng 1 hay 2 năm là sẽ có đủ số 141 hoàng tử công chúa thôi. Thuốc có bổ dưỡng cỡ nào mà dâm sắc quá độ th́ cơ thể làm sao chịu cho thấu. Vua Minh Mạng mặc dù to khỏe, ăn bồi bổ (và lại có những thang thuốc trợ lực) mà tuổi thọ cũng chỉ sống được 49 tuổi th́ em tự hỏi "thang Minh Mạng" có phải là thần dược giúp nhiều cho việc chăn gối và tuổi thọ của vua Minh Mạng không mà sao thiên hạ đua nhau đồn thổi nâng nó lên hàng thánh dược như vậy? Không biết có phải v́ do lạm dụng thuốc tráng dương quá nhiều để thượng mă "làm thịt" các cung phi hay không mà coi bộ vua Minh có tính hiếu sát đă hại nhiều hiền thần và tàn sát nhiều lương giáo.

Replied by PhoHVB (Hội Viên) on 2015-04-17 11:10:04.0

Chào mọi người, Tôi thấy có nhiều quan niệm rất sai lầm trong dân gian về các toa thuốc của Đông y. Thuốc đúng là bệnh khỏi, không đúng th́ sẽ gây biến chứng. Dùng thuốc như thế nào cho đúng tùy thuộc vào tŕnh độ lâm sàng của người thầy thuốc. Toa Quy Tỳ Thang là của danh y Nghiêm Dụng Ḥa, toa này rất thông dụng trong Đông Y, đă có từ trước chứ không phải do thái y viện triều Nguyễn nghĩ ra. Toa này dùng cho Vua Minh Mạng th́ được cho là "trứ danh", sự thần kỳ đó chính là ở tŕnh độ lâm sàng của các thái y. V́ vậy không có toa thuốc nào là trứ danh hay thần kỳ cả, và chê bai 1 toa thuốc là không thần kỳ cũng không đúng. Thần kỳ hay không là do sử dụng toa thuốc có đúng vào bệnh hay không, chúng ta không nên đề cao hay chê bai 1 toa thuốc mà không có đủ kiến thức về lâm sàng. Thuốc chỉ là công cụ, nó có cái hay, cái tuyệt diệu của nó nhưng phải có người biết sử dụng th́ nó mới phát huy được. Như 1 bảo kiếm mà đưa vào tay 1 người không có kiến thức về kiếm pháp th́ nó có khác ǵ 1 cây sắt vụn? Vua Minh Mạng bị bệnh bất lực (liệt dương). Với tần xuất qhtd dầy như vậy mà Vua vừa chữa khỏi được bệnh bất lực và vẫn tiếp tục duy tŕ tần xuất rất dày như vậy th́ không thể không nói là thần kỳ. Sự thần kỳ này là kết hợp của kiến thức lâm sàng và các toa thuốc. Khi các toa thuốc của triều Nguyễn lọt ra ngoài, người đời đua nhau mua về uống, pha chế bừa băi, cho rằng bổ thận tráng dương nhưng không hiểu được cấu trúc của toa thuốc, không hiểu tại sao toa thuốc lại có những vị thuốc như vậy? những vị thuốc ấy công dụng như thế nào? Có người uống vào thu được kết quả rất tốt, có người uống chẳng thấy hiệu quả ǵ, có người uống vào bị rối loạn khả năng sinh lư, có người trở thành điên loạn, và có vài người lăn ra chết. Tại sao lại như vậy? Xin thưa đó là thuốc hay mà do người dùng không có kiến thức lâm sàng nên không phát huy được, thậm chí mang họa. Tiểu sử của vua Minh Mạng ghi nhận Vua quan hệ mỗi đêm vài lần chứ không phải "mỗi tuần lễ vua chỉ cần "ngự" 2 hoặc 3 lần như một người có cái sức khỏe b́nh thường". Tần xuất này rất dày, nếu không phải nhờ y thuật của thái y viện và sức của thuốc trợ giúp th́ không thể đạt được khả năng như vậy. Các bạn trẻ bây giờ qhtd bừa băi và thủ dâm bạt mạng, nhiều người chưa tới tuổi 20 đă thành hư lao, sức khỏe tàn tạ. Nếu cứ tiếp tục tần xuất như vậy th́ sẽ bị vô sinh, sống đến 40 cũng chưa chắc đă nổi. Vua Minh Mạng thọ được tới 49 tuổi cho thấy kiến thức về dưỡng sinh của Đông Y thật là tuyệt diệu. Nếu các bạn có học Nội Kinh th́ sẽ thấy không sai chút nào. Nói tóm lại, một toa thuốc hay phải được dùng đúng vào bệnh mới là thần kỳ, nếu dùng không đúng th́ tai họa không nhỏ. Thuốc không bao giờ sai, chỉ có người dùng sai mà thôi. Thuốc Đông y hay Tây y cũng vậy, bệnh nhân không thể tùy tiện dùng mà không có tŕnh độ chuyên môn về y khoa. Phó

Replied by conchocun (Hội Viên) on 2015-04-17 15:52:34.0

Vua Minh Mạng có tiếng là vị vua thông minh, mẫn cán việc nước. Ông vua có thể có hàng ngh́n cung phi để hầu hạ nhưng không nhất thiết phải là ông vua làm thoả măn tất cả các bà cung phi. Một ông vua dùng đầu óc suy nghĩ nhiều đến việc nước th́ chuyện gần gũi đàn bà không phải là một đ̣i hỏi. Một ông vua một đêm làm tới mấy cái là ông vua thuộc loại cường dương, chuyện pḥng the là một đ̣i hỏi th́ đầu óc của vua lúc nào cũng nặng trĩu với chuyện đàn bà th́ đó là một ông vua u tối chứ không phải là một ông vua thông minh. Vua Minh Mạng là một ông vua thông minh mà đêm nào đêm nấy vua làm tới mấy cái lựng th́ nó chỉ có trong huyền thoại do dân gian truyền khẩu thôi.

Replied by PhoHVB (Hội Viên) on 2015-04-18 07:51:13.0

Quote: Originally posted by conchocun Vua Minh Mạng có tiếng là vị vua thông minh, mẫn cán việc nước. Ông vua có thể có hàng ngh́n cung phi để hầu hạ nhưng không nhất thiết phải là ông vua làm thoả măn tất cả các bà cung phi. Một ông vua dùng đầu óc suy nghĩ nhiều đến việc nước th́ chuyện gần gũi đàn bà không phải là một đ̣i hỏi. Một ông vua một đêm làm tới mấy cái là ông vua thuộc loại cường dương, chuyện pḥng the là một đ̣i hỏi th́ đầu óc của vua lúc nào cũng nặng trĩu với chuyện đàn bà th́ đó là một ông vua u tối chứ không phải là một ông vua thông minh. Vua Minh Mạng là một ông vua thông minh mà đêm nào đêm nấy vua làm tới mấy cái lựng th́ nó chỉ có trong huyền thoại do dân gian truyền khẩu thôi. Chào conchocun, Chúng ta đang thảo luận về Đông Y, tự nhiên conchocun đổi đề tài qua nói về vua Minh Mạng như vậy là hơi lạc đề đối với diễn đàn Đông y này. Tất cả sử sách đều có ghi chép vua Minh Mạng có rất nhiều cung tần mỹ nữ, có tới 142 người con (78 hoàng tử và 64 công chúa) không phải 141 như conchocun nói ở trên. Năm 1955 khi thủ tướng Ngô Đ́nh Diệm đảo chánh vua Bảo Đại, các bệnh án và toa thuốc của vua Minh Mạng đă t́m được ở Tôn Nhân Phủ trong hoàng cung của vua Bảo Đại. Các tài liệu này cho biết về bệnh sử và đời sống chốn hậu cung của vua, hoàn toàn không phải là huyền thoại. Toa thuốc nổi tiếng "Minh Mạng Thang" cũng được truyền ra ngoài từ đó. Toa này theo ghi chép của danh y Nguyễn Phúc Miên Thanh (hoàng tử thứ 51 của vua Minh Mạng) th́ có xuất xứ từ thời vua Lư Nhân Tông (1066-1128) do thiền sư Minh Không sáng tác. Chúng ta nói về người thời xưa th́ chúng ta nên suy nghĩ theo văn hóa của thời xưa. Đối với xă hội thời xưa người càng có quyền lực cành hay có nhiều vợ, càng có nhiều vợ th́ sinh hoạt t́nh dục càng tích cực, đó là 1 chuyện rất b́nh thường và được coi là chuyện hỷ (chuyện tốt), không có ǵ phải gọi là u tối, không thông minh hay huyền thoại cả. Người bị thiếu thốn t́nh dục th́ đầu óc dễ bị "nặng trĩu với chuyện đàn bà", c̣n người có đầy quyền lực và cung tần mỹ nữ th́ đâu cần phải nặng trĩu như vậy. Không riêng ǵ vua Minh Mạng mà có rất nhiều vị vua trong lịch sử bị bệnh bất lực (liệt dương) do sắc dục quá độ. Khi đă bị bệnh bất lực th́ sẽ bị vô sinh, cố gắng chữa trị lắm th́ may ra có được 1 tới 2 người con. Vua Minh Mạng bị bất lực, đă chữa được và vẫn tiếp tục có thêm rất nhiều con. Điều này khiến cho y thuật của thái y viện triều Nguyễn và các toa thuốc của vua dùng trở thành chuyện thần kỳ. Phong tục và chế độ hôn nhân thời xưa cho phép đa thê, chuyện đàn ông bị bất lực là điều hoàn toàn b́nh thường. Đông y có vô số các toa thuốc nổi tiếng về trị thận suy 1 phần cũng nhờ phong tục đa thê này. Phó